مراقبت های بعد از عمل بینی؛ 0 تا 100 نکات

مراقبت های بعد از عمل بینی برای بهبودی مناسب و موفقیت آمیز جراحی نیاز است. فرآیند بهبودی ممکن است بسته به نوع خاص جراحی انجام شده متفاوت باشد، اما مراحل کلیدی مشترکی وجود دارد که بیماران باید آنها را دنبال کنند تا التیام، کاهش ناراحتی و دستیابی به بهترین نتیجه ممکن را تضمین نمایند. این مقاله مروری جامع بر دستورالعمل های مراقبت پس از عمل جراحی بینی ارائه خواهد داد. ما موضوعاتی مانند مدیریت درد و تورم، مراقبت صحیح از زخم، محدودیت های فعالیت و زمان بازگشت به روال عادی روزمره را پوشش خواهیم داد.

اهمیت مراقبت های بعد از عمل بینی چیست؟

عمل بینی می‌تواند به شما کمک کند تا آسان‌تر نفس بکشید و از ظاهر جدید خود لذت ببرید. انتخاب جراح ماهر در نتیجه نهایی عمل بسیار تاثیرگذار است، اما با این حال بخش قابل توجهی از پروسه بهبودی پس از جراحی به خود بیمار بستگی دارد. برای بدست آوردن نتیجه مناسب و عدم بروز مشکلات، انجام توصیه‌ها و مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی که به وسیله دکتر تجویز می‌شود، اهمیت بسیاری دارد. مراقبت‌های بعد از جراحی بینی (Postoperative care of the rhinoplasty) نقشی حیاتی در شکل‌گیری نتیجه نهایی و حفظ سلامت بیمار دارند. این مراقبت‌ها نه‌تنها روند ترمیم را تسریع می‌کنند، بلکه از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کرده و به دستیابی به ظاهری طبیعی و متناسب کمک می‌نمایند.

جراح برای عمل زیبایی به کمتر از ۲ ساعت زمان نیاز دارد، اما فرد پس از عمل دوران نقاهت طولانی‌تری را باید سپری کند تا عوارض آن از بین برود. دوران نقاهت این جراحی و بهبود هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. طول دوره بهبود بعد از عمل بینی، معمولا ۳ تا ۴ روز بوده و طول دوره پانسمان نیز به روند عمل و تشخیص پزشک بستگی دارد که معمولا بین ۶ تا ۱۰ روز است. کسب نتیجه رضایت‌بخش پس از عمل به مراقبت‌های پس از عمل بستگی دارد.

عکس نمونه کار قبل و بعد عمل بینی دکتر مسعود راستکاری و نتیجه فوق العاده به دلیل مهارت جراح و رعایت دقیق مراقبت های بعد از جراحی

دکتر مسعود راستکاری متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن، در شمال تهران منطقه پاسداران و در ترکیه و دبی فعالیت دارند. با سال ها سابقه و تخصص در زمینه انواع جراحی بینی و صورت بر رعایت اصولی مراقبت های بعد از عمل بینی طبق تجویز پزشک تاکید دارند. برای مشاوره با دکتر راستکاری با تعیین وقت قبلی می توانید به آدرس تهران، پاسداران، بین نیستان دوم و سوم، ساختمان نیستان، ط ۲، واحد۲۱ مراجعه کنید یا از طریق لینک زیر مشاوره آنلاین بگیرید:

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد می کنیم: بهترین جراح بینی برای انواع جراحی چه کسی است + مشاهده نتایج

مراقبت های بعد از عمل بینی در یک نگاه

مراقبت	توضیح کوتاه
استراحت کافی	در روزهای اول بیشتر دراز بکشید و از فعالیت سنگین پرهیز کنید.
نحوه خوابیدن	به پشت بخوابید و سر را کمی بالاتر از بدن قرار دهید تا ورم کمتر شود.
استفاده از کمپرس سرد	در ۴۸ ساعت اول روی گونه‌ها و اطراف بینی گذاشته شود تا کبودی و ورم کاهش یابد.
مصرف داروها	داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک را طبق تجویز پزشک منظم مصرف کنید.
رعایت تغذیه مناسب	غذاهای نرم و مقوی بخورید و از مصرف نمک و غذاهای سفت خودداری کنید.
اجتناب از فعالیت سنگین	حداقل یک ماه از ورزش و بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
عدم استفاده از عینک	تا چند هفته نباید از عینک روی بینی استفاده شود تا فشار ایجاد نکند.
تمیز کردن بینی	عدم دستکاری بینی – استفاده از سرم شستشو طبق دستور پزشک
چسب بینی	بعد از برداشتن گچ، چسب باید طبق توصیه پزشک به‌طور منظم زده شود.
پرهیز از گرما و آفتاب	تا چند هفته از قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب و گرما خودداری کنید.
پیگیری‌های پزشکی	طبق زمان‌بندی تعیین‌شده، مراجعه به پزشک برای معاینه و بررسی روند بهبودی
توجه به علائم هشدار	خونریزی شدید، درد غیرطبیعی یا عفونت باید سریعا به پزشک گزارش شود.

فیلم توضیحات دکتر مسعود راستکاری درباره مراقبت های بعد از عمل بینی و دوران نقاهت را مشاهده کنید:

مهم ترین مراقبت های بعد از عمل بینی چه مواردی هستند؟

به نقل از سایت pubmed، مراقبت‌های پس از عمل جراحی زیبایی بینی برای بیمار با چسب زدن، پانسمان و آتل‌بندی بینی آغاز می‌شود. بلافاصله پس از عمل، بیمار ترغیب می‌شود که در حالت استراحت، سر خود را بالاتر از بدن قرار دهد، مایعات بنوشد و از کمپرس آب یخ روی چشم‌ها استفاده کند. در صورت نیاز، مسکنی با قدرت کافی برای تسکین درد و همچنین یک آرام‌بخش شبانه تجویز می‌شود. توجه دقیق به حفظ موقعیت پشت بینی و برداشتن هرگونه هماتوم در دو هفته اول پس از عمل ضروری است. در طول سال اول پس از جراحی زیبایی بینی، شرکت در ورزش‌های تماسی و قرار گرفتن در معرض آفتاب توصیه نمی‌شود.

Postoperative care for the patient following rhinoplasty begins with the taping, packing, and splinting of the nose. In the immediate postoperative period the patient is encouraged to rest with the head in an elevated position, to take fluids by moutn, and to apply ice water compresses to the eyes. An analgesic sufficiently potent to ablate the pain as well as an evening sedative is prescribed, if needed. Careful attention to maintaining the position of the nasal dorsum and the removal of any hematoma is essential in the first two postoperative weeks. During the first year following rhinoplasty, participation in contact sports and exposure to the sun are discouraged.

منبع: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

1. مراقبت های بعد از عمل بینی در زمان استراحت چیست؟

نحوه نشستن، خوابیدن و دراز کشیدن و در کل نحوه استراحت کردن در “مراقبت های بعد از عمل بینی” از مهم ترین نکات قابل توجه است که در صورت رعایت نکردن، روند بهبودی کامل نمی‌شود و بینی دچار عوارض ناخوشایندی خواهد شد. استراحت کافی بعد از عمل بینی یکی از مهم‌ترین عوامل در تسریع روند بهبودی و کاهش عوارض است. در روزهای اول باید از فعالیت‌های سنگین، خستگی زیاد و بی‌خوابی پرهیز کنید. موارد زیر را حتما بعد از عمل مورد توجه قرار دهید:

• بعد از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل، باید روی رختخواب خود دراز بکشید و دو بالش نرم را زیر سر قرار داده و بالشی دیگر را در قسمت شانه‌ها قرار دهید تا شانه‌ها به آن تکیه بدهد.
• هنگام خواب، سر بالاتر از بدن باشد (با دو بالش) تا ورم و کبودی کمتر شود.
• از خم شدن ناگهانی یا برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید.
• خواب منظم و کافی (۷ تا ۹ ساعت در شب) به بدن کمک می‌کند سریع‌تر ترمیم یابد.
• هنگام دراز کشیدن و یا برای نحوه خوابیدن بعد از عمل بینی به هیچ عنوان به پهلو نیفتید و تا جایی که می‌توانید دو بالش کوچک را در هر دو طرف سر خود قرار دهید تا از به پهلو افتادنتان جلوگیری کند.
• می‌توانید هرزگاهی از رختخواب بیرون بیایید و چند قدم در اتاق خود راه بروید، دستشویی بروید و مجدد به رختخواب خود بازگردید.
• حدود یک الی دو هفته پس از جراحی بینی به حالت سربالا باشید و به هیچ عنوان سر را به جلو و پایین خم نکنید.
• برای دراز کشیدن، نشست و برخاست از کسی کمک بگیرید چون در این دوران بیشتر از هر زمان دیگری سرگیجه خواهید داشت.
•  با دهان باز بخوابید.
• در این دوران از خندیدن، گریه کردن و پرحرفی کاملا خودداری نمایید.
•  تا زمان بهبودی کامل سعی کنید در مکان‌های شلوغ حضور نداشته باشید و روند استراحت خود را در منزل کامل کنید.

برای مشاوره با دکتر مسعود راستکاری فرم زیر را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.

2. مراقبت های تغذیه ای بعد از عمل بینی

معمولا پزشکان توصیه می‌کنند تا حدود دو ساعت پس از عمل چیزی را میل نکنید. اما بعد از گذشت یک الی دو ساعت پس از جراحی، تا حدود دو هفته غذای میکس شده و نرم را که نیازی به جویدن ندارند، در تغذیه خود قرار دهید. مانند کته، سوپ، فرنی، پوره سیب زمینی، شیر گرم، انواع آبمیوه و موارد این چنینی.

برخی نکته‌های دیگری که در تغذیه باید رعایت کنید شامل موارد زیر است:

• برای بهبود کبودی‌ها و ورم صورت می‌توانید آبمیوه طبیعی هر نوع میوه را مصرف کنید. اما آب کرفس و آب آناناس کمک بیشتری به بهبود کبودی‌ها می‌کند.
• از مصرف هرگونه دخانیات نظیر سیگار و قلیان پرهیز شود.
• داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع و سر ساعت مصرف کنید.
• حتما با دهان باز عطسه کنید اما در صورتی که عطسه مداوم بود، قرص آنتی هیستامین را مصرف کنید. چرا که جراحی بینی در برخی از فصول ممکن است با آلرژی و حساسیت همراه باشد و عطسه کردن هم در تکان خوردن گچ بینی تاثیر می‌گذارد. بنابراین پزشکان برای جلوگیری از این مورد قرص آنتی هیستامین را توصیه می‌کنند. می‌توانید در مورد بهترین فصل عمل بینی تحقیق کنید.
• از مصرف هر گونه نوشابه‌های گازدار و الکلی پرهیز کنید.
• سعی کنید در این دوران از مصرف غذاهای ادویه‌ای و تند یا هر گونه ترشیجات پرهیز کنید.
• توجه داشته باشید مصرف هر گونه تخمه، آجیل و تنقلات دیگر که به سختی جویده می‌شوند، در این دوران کاملا ممنوع است.
• برای مصرف هر گونه مایعات می‌توانید از نی استفاده کنید.

3. مراقبت های بعد از عمل بینی در فعالیت‌های روزانه 

در مراقبت‎‌های بعد از عمل بینی از انجام هر گونه ورزش‌های سنگین نظیر تمرینات هوازی، استقامتی، یوگا، بدنسازی و … تا 6 الی 7 هفته بعد از جراحی خودداری کنید. برخی فعالیت‌های روزانه ممکن است بعد از عمل، به سلامت و شکل بینی شما آسیب بزند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

•  از بلند کردن اجسام سنگین جلوگیری کنید.
• به هیچ عنوان به انجام کارهای سخت و سنگین نپردازید.
• سعی کنید در مقابل آفتاب قرار نگیرید در غیر این صورت می‌توانید از کلاه‌های آفتابی لبه‌دار و یا عینک‌های بدون فریم استفاده کنید.
• از رفتن به استخر تا 45 روز پس از جراحی خودداری شود و در صورت رفتن، از شیرجه زدن پرهیز کنید.
• از رفتن به سونا تا پایان ماه دوم دوره نقاهت بینی به علت ایجاد ورم پرهیز شود.
• در دوره نقاهت بینی تا یک هفته پس از عمل نباید گچ و پانسمان بینی خیس شود. پس از گذشت 7 الی 10 روز می‌توانید حمام کنید و سپس اسپلینت یا گچ بینی را نزد پزشک در بیاورید.
• تا درآوردن اسپلینت و بخیه‌های بینی می‌توانید صورت خود را با تونر یا دستمال مرطوب تمیز کنید.
•  به هیچ عنوان از آب داغ در حمام استفاده نکنید.
• توصیه می‌شود تنهایی حمام نکنید و از کسی کمک بگیرید.
•  پس از دو روز جراحی می‌توانید تنها موی سر خود را زیر آب بدون آنکه گچ بینی خیس شود، بشویید

4. مصرف منظم داروها از موارد مهم در مراقبت های بعد از جراحی بینی

پس از جراحی بینی، پزشک معمولا داروهایی شامل آنتی‌بیوتیک، مسکن و گاهی داروهای ضدالتهاب تجویز می‌کند. مصرف به‌موقع و منظم این داروها بسیار مهم است، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها از بروز عفونت جلوگیری می‌کنند و مسکن‌ها درد و ناراحتی بعد از عمل را کاهش می‌دهند. نادیده گرفتن مصرف داروها می‌تواند روند بهبودی را کند کرده و احتمال بروز مشکلاتی مانند عفونت یا درد شدید را افزایش دهد.
همچنین باید از مصرف خودسرانه داروهای دیگر به‌ویژه داروهای رقیق‌کننده خون، آسپرین یا داروهای گیاهی بدون مشورت پزشک پرهیز کرد، زیرا این داروها می‌توانند خطر خونریزی و تورم را افزایش دهند. بهترین کار این است که بیمار دقیقاً طبق نسخه پزشک عمل کند و در صورت مشاهده عوارض جانبی یا حساسیت، فورا با جراح خود مشورت نماید.

بیشتر بخوانید: بهترین جراح بینی گوشتی در تهران

مهم‌ترین نکات مراقبت های بعد از جراحی بینی

برخی از مراقبت های بعد از جراحی بینی با توجه به نوع بینی افراد متفاوت است و نمی‌توان یک توصیه واحد به تمام افراد کرد. فرد دارای بینی گوشتی پس از جراحی به مراقبت‌های بیشتری در مقایسه با سایر انواع بینی نیاز دارد. گاهی اوقات نیاز است که به توصیه پزشک ماساژ انجام شود؛ در نتیجه علاوه بر رعایت نکات ذکر شده در بالا و باید به رعایت نکته به نکته توصیه های پزشک خود بپردازید تا بتوانید به بهترین فرم بینی دست پیدا کنید. تعدادی از نکات مهم در دوران نقاهت عمل بینی به شرح زیر است:

1. تمیز کردن بینی

یکی دیگر مهم ترین مراقبت های بعد از عمل بینی، تمیز نگه داشتن بینی است. تمیز کردن بینی پس از عمل شاید کمی دشوار باشد اما در مواقعی لازم است که انجام شود. بنابراین در چنین شرایطی می توانید قسمت بیرونی بینی را با پنبه ای آغشته به هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) تمیز کنید. برای این کار می توانید از یک گوش پاک کن هم کمک بگیرید و آن را آغشته به این ماده نمایید و سپس به آرامی قسمت های بیرونی را تمیز کنید.

بعد از برداشتن پانسمان بینی هم، بینی باید هر روز دو بار تمیز شود تا چربی پوست پاک گردد. چون در صورتی که بیمار این کار را نکند چربی پوست باعث می شود که بینی مدت زمان بیشتری ورم داشته باشد. ولی باید این کار را در نهایت آرامش انجام دهید.

2. عطسه کردن بعد از عمل

بعد از عمل تا وقتی که پانسمان برداشته نشده است، بیمار باید سعی کند عطسه نکند. ولی از آنجا که اغلب این مورد به صورت ارادی انجام نمی شود، در صورت لزوم باید عطسه را مانند سرفه یعنی تنها از طریق دهان انجام دهید.

3. عینک زدن بعد از عمل جراحی

بعد از عمل جراحی تا وقتی که گچ روی بینی بیمار برداشته نشده است، می توانید از عینک استفاده نمایید. اما بعد از این مرحله بهتر است که تا 6 هفته عینک روی بینی قرار نگیرد. مراقبت بعد از جراحی بسیار مهم است و اگر وزن عینک روی بینی فشار وارد کند، ممکن است باعث تغییر شکل بینی شود. توصیه می شود که بیمار بعد از جراحی به جای عینک از لنز استفاده نماید.

4. تب بعد از عمل جراحی

بعد از عمل افزایش درجه حرارت بدن تا 37/5 درجه به علت از دست دادن آب بدن طبیعی است. اگر شدت تب، بالای این مقدار بود حتما به پزشک مراجعه شود.

5. استفاده از چسب بینی

استفاده از چسب بینی پس از برداشتن گچ، نقش مهمی در کنترل ورم و شکل‌گیری صحیح فرم بینی دارد. پزشک معمولاً آموزش می‌دهد که چسب به‌صورت مرتب و صحیح روی بینی زده شود. مدت زمان استفاده از چسب بسته به شرایط هر فرد متفاوت است، اما معمولا چند هفته تا چند ماه توصیه می‌شود. چسب زدن درست و منظم می‌تواند تأثیر زیادی در زیبایی نتیجه نهایی عمل داشته باشد.

6. پیگیری‌های پزشکی

پس از جراحی بینی، مراجعه‌های منظم به پزشک اهمیت زیادی دارد. این ویزیت‌ها به جراح کمک می‌کند روند بهبودی را بررسی کرده، بخیه‌ها یا اسپلینت را در زمان مناسب بردارد و در صورت بروز مشکلات احتمالی مانند عفونت یا ورم شدید، اقدامات لازم را انجام دهد. عدم پیگیری منظم می‌تواند باعث بروز عوارض طولانی‌مدت و تاثیر منفی بر نتیجه نهایی عمل شود.

7. توجه به علائم هشدار

بیمار باید پس از جراحی بینی به علائمی مانند خونریزی شدید، درد غیرقابل کنترل، تب بالا، بوی بد ترشحات یا تورم غیرطبیعی توجه ویژه داشته باشد. مشاهده هر یک از این موارد می‌تواند نشانه بروز عارضه باشد و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد. بی‌توجهی به این علائم ممکن است سلامت و نتیجه عمل را به خطر بیندازد.

8. پرهیز از انجام فعالیت های سنگین

انجام دادن ورزش و فعالیت های سنگین باید برای مدتی پس از عمل متوقف شود. فشاری که در نتیجه انجام این حرکات به فرد وارد می شود، می تواند منجر به بروز درد، خونریزی، تورم، کبودی و تغییر فرم بینی شود. اما در صورت لزوم می توانید با پزشک خود مشورت کنید تا بلکه پس از مدت کوتاهی انجام برخی حرکات سبک را برایتان مجاز کند.

9. عدم استفاده از عینک

بعد از جراحی بینی، استفاده از عینک طبی یا آفتابی برای چند هفته ممنوع است، زیرا وزن عینک می‌تواند به استخوان و غضروف‌های تازه ترمیم‌شده فشار وارد کرده و باعث تغییر فرم بینی شود. در صورت نیاز به اصلاح دید، بهتر است از لنز تماسی استفاده کنید یا طبق توصیه پزشک از روش‌های جایگزین موقت بهره ببرید. رعایت این نکته ساده تاثیر زیادی در حفظ نتیجه نهایی عمل دارد.

10. استفاده از کمپرس یخ

تا 24 ساعت پس از عمل از کمپرس یخ زیر چشم‌ها، روی گونه و نواحی اطراف بینی که دارای کبودی و ورم است، استفاده کنید. این کار باعث می شود تا تورم و کبودی هر چه سریع تر از بین برود. توجه داشته باشید که کمپرس یخ را به طور مستقیم روی بینی نگذارید.

بیشتر بخوانید: تغییر صدا بعد از عمل بینی طبیعی است؟

عدم توجه به مراقبت های بعد از جراحی بینی چه عواقبی دارد؟

برای جلوگیری از بخش زیادی از عوارض جراحی، شما باید مراقبت های بعد از عمل بینی را رعایت کنید؛ در واقع این عمل یک پروسه سه مرحله ای است که تمام این مراحل باید به درستی انجام شوند تا ثمره آن رضایت‌بخش باشد. در این مراحل برخی از وظایف برعهده جراح و برخی دیگر برعهده بیمار است.

 پس از اینکه بینی جراحی می‌شود، مدتی زمان نیاز دارد تا بافت‌های آن ترمیم شده و بهبودی حاصل شود. در این مدت برای اینکه مشکلی ایجاد نشود، زخم‌ها عفونت نکنند، ظاهر بینی کج یا فرورفته نشود و سریع‌تر نتیجه پایانی قابل رویت گردد، لازم است بیمار به خوبی دستورالعمل‌های مراقبتی را انجام دهد. برخی از عوارضی که در اثر رعایت نکردن مراقبت های بعد از جراحی بینی ممکن است ایجاد شوند، عبارتند از:

• تورم بینی پس از جراحی
• ماندن جای زخم و آتل پس از جراحی
• اختلالات تنفسی پس از جراحی
• چسبندگی داخل بینی
• مشکلات بویایی پس از جراحی
• نامتقارن شدن سوراخ‌های بینی
• پاره شدن رگ خونی روی پوست
• هماتوم یا جمع شدن خون در زیر پوست
• خون دماغ شدن
• کبودی اطراف چشم پس از عمل

نتیجه‌گیری

مراقبت های بعد از عمل بینی، بسیار مهم هستند تا پروسه درمان به درستی انجام شود. برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از بروز یکسری از مشکلات  جراح لیستی از کارهایی که باید توسط بیمار برای مراقبت از خود باید انجام گیرد را ارائه می‌دهد.

توصیه می‌شود همه‌ی نکات مهم مراقبت‌ های بعد از جراحی بینی را رعایت کنید، چرا که هدف از انجام این مراقبت‌ ها تنها تسریع روند بهبودی، کاهش عوارض‌های خطرناک برای بیمار و نتیجه‌ی نهایی عمل است. در نتیجه برای اینکه رضایت کافی را در خصوص جراحی خود داشته باشید، حتما نکات توصیه شده را رعایت نمایید.

سوالات متداول مراقبت های بعد از جراحی بینی